آموزش جامع آبیاری کاکتوس و نکات کلیدی آن

آبیاری کاکتوس یکی از چالش‌های بزرگ برای کسانی هست که به‌تازگی از کاکتوس‌ها نگهداری می‌کنند. شاید اولین سوال که تو ذهنت شکل گرفته این هست به کاکتوس چقدر باید اب داد؟ کاکتوس‌ها را فقط زمانی باید آبیاری کرد که خاک گلدان حداقل 70 درصد خشک باشد. یا حدوداً 3/4 ام خاک کاکتوس خشک شود. تجربه نشان داده است 90 درصد خرابی کاکتوس از آبیاری بیش از حد صورت‌گرفته است. شما در این مقاله یاد می‌گیرید چطور و چه زمانی به کاکتوس آب دهید. بنابراین اگر شما جزو کسانی هستید که به‌تازگی با دنیای کاکتوس‌ها آشنا شده‌اید، در ادامه با ارم کاکتوس همراه شوید تا یاد بگیریم چطور و چه زمان به کاکتوس آب دهیم.

به کاکتوس چقدر باید اب داد؟

شاید این جمله را خیلی از فروشندگان گل‌وگیاه و کاکتوس شنیده باشید، وقتی شرایط نگهداری و آبیاری گیاه را پرسیده‌اید با این جواب به شما پاسخ داده‌اند: “هفته‌ای یکبار یا 10 روز یکبار به گیاهان یا کاکتوس آب دهید”. باید بگم این کاملاً اشتباه هست. یک‌بار برای همیشه یاد بگیرید هر گیاه و کاکتوس با توجه واریته نوع گیاه و تبخیر و تعرق و مدت‌زمان خشک‌شدن خاک گلدان و اندازه گلدان…. نیاز به آبیاری دارد.

مثلاً کاکتوس که خریداری می‌کنید، قبلاً در محیط و شرایط گلخانه به علت دمای نسبتاً بالا و تبخیر و تعرق بالا ممکن است هر 7 روز نیاز به آبیاری باشد. ولی در محیط خانه به علت دمای کمتر و تبخیر و تعرق کمتر خاک گلدان دیرتر خشک شود و بر اساس مدت‌زمان خشک‌شدن نیاز به آبیاری مجدد پیدا کند. ممکن است این زمان در خانه بیشتر از 10 روز یا کمتر باشد.

پارامترهای بسیاری در زمان آبیاری کاکتوس نقش دارد در ادامه به طور کامل به این موضوع می‌پردازیم. ولی به طور خلاصه بهترین روش برای فهمیدن زمان آبیاری کاکتوس استفاده از خلال دندان یا سیخ‌های چوبی یا چوب بستی است. به این صورت چوب را از کنار گلدان که به ریشه‌ها صدمه وارد نشود به‌آرامی وارد خاک کنید حدوداً کمی از نصف گلدان بیشتر باشد و مدت 10 ثانیه در خاک بماند و سپس چوب را خارج کنید اگر اثری از رطوبت ندیدید زمان آبیاری کاکتوس است.

عوامل مهم برای آبیاری کاکتوس تأثیر می‌گذارد:

مکان نگهداری گیاه:

فضای داخلی در مقابل فضای باز
یکی از عواملی که اغلب هنگام آبیاری هر گیاه نادیده گرفته می‌شود، محل آن است. گیاهانی که در داخل خانه رشد می‌کنند نیاز به آبیاری کمی متفاوت از گیاهانی دارند که در فضای باز رشد می‌کنند؛ زیرا شرایط رشد آنها متفاوت است.

دما و رطوبت:

دما و رطوبت تا حد زیادی به نیاز آبی گیاه کاکتوس گلدانی کمک می‌کند. دمای بالا باعث می‌شود خاک سریع‌تر خشک شود، درحالی‌که دمای سردتر به حفظ رطوبت خاک کمک می‌کند. هر چه خاک سریع‌تر خشک شود، زودتر به آبیاری نیاز خواهید داشت. پس به این نکته حتماً دقت کنید که آبیاری کاکتوس به عدد مشخص ندارد که به‌اشتباه بین فروشندگان کاکتوس رایج شده است.

شرایط نور:

کاکتوس‌های زیر نور مستقیم خورشید و آنهایی که در سایه کاشته می‌شوند نیاز آبیاری متفاوتی دارند. هنگامی که گیاهان در معرض نور مستقیم خورشید هستند، خاک سریع‌تر خشک می‌شود، بنابراین نیاز به آبیاری کاکتوس بیشتر می شود. کاکتوس‌ها در سایه یا مناطق نیمه‌روشن، مانند زمانی که به‌عنوان گیاهان داخل خانه رشد می‌کنند، می‌توانند رطوبت خاک را برای مدت طولانی‌تری حفظ کنند.

فصل‌ها:

بیشتر گیاهان، از جمله کاکتوس‌ها، در فصول گرم‌تر (که فصل رشد نامیده می‌شود) به طور فعال رشد می‌کنند. آنها نیاز به آبیاری عمیق دارند تا در حین رشد قوی بمانند. در پاییز تا اواخر زمستان، بیشتر کاکتوس‌های بیابانی در حالت خواب هستند یا در «دوره استراحت» هستند. در این مدت فقط به آبیاری گاه‌وبیگاه یا زمانی که خاک کاملاً خشک می‌شود نیاز دارند.

ترکیب خاک: 

ترکیب خاک همچنین نقش مهمی در تعیین نیاز آبیاری کاکتوس شما دارد. انواع و شرایط خاک از نظر جذب رطوبت و حفظ آب واکنش متفاوتی دارند. خاک  با زهکشی خوب برای گیاه کاکتوس بهترین است؛ زیرا رطوبت اضافی را در خود نگه نمی‌دارد و در نتیجه باعث پوسیدگی ریشه نمی‌شود.

خاک سنگین و فشرده چیزی است که اگر می‌خواهید گیاهی شاداب با رشد خوب داشته باشید باید از آن اجتناب کنید. این نوع خاک زهکشی خوبی ندارد و اغلب منجر به شرایط مرطوب اطراف ریشه و فعالیت قارچ و پوسیدگی ریشه می‌شود.

اندازه گلدان:

اندازه ظرف گلدانی نیز در آبیاری کاکتوس‌ها تأثیر دارد. به‌طورکلی، گلدان‌های کوچک و کم‌عمق نسبت به گلدان‌های بزرگ‌تر و پهن‌تر تمایل به تبخیر و تخلیه آب سریع‌تر دارند. به همین دلیل، کاکتوس‌ها در گلدان کوچک نسبت به آنهایی که در گلدان‌های بزرگ‌تر کاشته می‌شوند به آبیاری مکرر بیشتری نیاز دارند.

زه‌کشی:

زهکشی عامل دیگری است که به طور قابل‌توجهی بر روند آبیاری کاکتوس‌ها تأثیر می‌گذارد. کاکتوس در خاک با زهکشی عالی بهترین رشد را دارد. آبیاری گاه‌به‌گاه با زهکشی خوب مشکلی ایجاد نمی‌کند، زیرا خاک می‌تواند آب اضافی را تخلیه کند.

سن کاکتوس:

عامل دیگر سن گیاه است. کاکتوس‌های جوان معمولاً تقاضای بیشتری دارند و برای حمایت از رشد خود بیشتر به آب نیاز دارند. این گیاهان همچنین در بهار و تابستان نسبت به ماه‌های سردتر به آبیاری بیشتری نیاز دارند؛ زیرا به طور فعال رشد می‌کنند.

انواع کاکتوس: 

گونه‌های کاکتوس زیادی وجود دارد که نیاز آبی متفاوتی دارند. به‌عنوان‌مثال پایه میر تلو یا همان پایه آبی Myrtillocactus geometrizan که یکی از پایه‌های موردعلاقه کلکسیونرهای کاکتوس هست بسیار موردتوجه قرار گرفته برای رشد سریع پیوندک کاکتوس‌های خاص مورداستفاده قرار می‌گیرد. این کاکتوس بسیار آب‌دوست بوده و با آبیاری زیاد مشکلی ندارد. اما به این نکته توجه کنید که آبیاری زیاد زمانی است که خاک کاکتوس زهکشی عالی دارد و پیوندک روی پایه وجود ندارد.

در صورتی که آبیاری کاکتوس زیاد شود، احتمال ترکیدن یا قاچ خوردگی پیوندک وجود دارد. از طرفی کاکتوس‌های خانواده آستروفیتوم آستریاس‌ها بسیار به آبیاری زیاد حساس بوده و باعث بیماری قارچی یا ترک‌خوردگی می‌شود. مثال دیگر کاکتوس خانواده لوفوفورا نیز به آبیاری زیاد حساس بوده و مشکلاتی از قبیل ترک‌خوردگی و قارچی شدن پیدا می‌کند.

چنین تفاوت‌هایی بر نیاز آبی گیاه تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال، کاکتوس‌های کوچک‌تر به آب کمتری نسبت به کاکتوس‌های بزرگ‌تر نیاز دارند. از سوی دیگر، آنهایی که‌برگ‌های نازک‌تری دارند نسبت به کاکتوس‌های بیابانی با برگ‌ها یا ساقه‌های اصلاح‌شده ضخیم به آب بیشتری نیاز دارند.

بهترین زمان آبیاری کاکتوس:

کاکتوس را فقط زمانی آبیاری کنید که خاک حداقل 70 درصد خشک باشد. شما باید وضعیت گیاه و خشکی خاک را کنترل کنید تا بدانید چه زمانی آبیاری کنید. برای تعیین سطح رطوبت خاک از یک سیخ چوبی نازک یا انگشتان دست خود استفاده کنید. به‌طورکلی در مقایسه با سایر گیاهان آپارتمانی به آب کمی نیاز دارند.

متأسفانه، وقتی صحبت از این گیاه بیابانی می‌شود، نمی‌توانید یک برنامه آبیاری ثابت تعیین کنید، زیرا همان‌طور که در بالا ذکر شد، عوامل زیادی بر نیاز آبی گیاهان تأثیر می‌گذارد. به‌عنوان‌مثال، کاکتوس‌های داخلی به آبیاری کمتری نسبت به فضای باز نیاز دارند؛ زیرا شرایط رشد آنها متفاوت است.

هنگام آبیاری کاکتوس دقت کنید زمانی که گفته میشود کاکتوس ها نسب به گیاهان آپارتمانی آبیاری کمتری نیاز دارد، منظور این نیست حجم آبیاری کم باشد. موردی بوده شخصا مشاهده کردم شخص با قاشق به کاکتوس خود آب می دهند که کاری بسیار اشتباه هست. شما باید آنقدر آب دهید تا از ته گلدان آب خارج شود. این مستلزم این است که بستر کشت کاکتوس شما بسیار مناسب بوده و آب را در خود نگه ندارد و به سرعت تخلیه شود تا از بیماری های قارچی جلوگیری شود.

چه نوع آبی برای کاکتوس مناسب است؟

نوع آب یکی دیگر از عوامل مهم در رشد یک گیاه سالم است. برای کاکتوس داخلی، بهترین گزینه آب باران و آب مقطر است.برخلاف آب نرم، آب سخت یا آب لوله کشی، آب باران حاوی مقادیر مناسبی از مواد معدنی مورد نیاز گیاه کاکتوس است. سایر انواع آب دارای مواد معدنی زیادی هستند که می توانند در خاک رسوب کنند و بر سلامت گیاه شما تأثیر بگذارند. توجه داشته باشید اگر از آب لوله کشی استفاده می کنید حتما از قبل آب را در تانکر ذخیره کرده تا کلر آب از بین برود و سپس اقدام به آبیاری کاکتوس کنید.

 چرخه های آبیاری کاکتوس چه باید کرد:

آبیاری مناسب در رشد کاکتوس ها بسیار مهم است زیرا به رشد، گلدهی و باردهی کمک می کند. اگرچه آبیاری کاکتوس فرآیند ساده ای است، اما باید تلاش بیشتری انجام دهید تا بدانید چه زمانی و چگون کاکتوس خود را آبیاری کنید. آشنایی با عوامل موثر بر نیاز آبی گیاه به شما کمک می کند تا گیاهان زیبا و سالم کاکتوس را در خانه خود پرورش دهید.

اجازه دهید خاک کاکتوس شما بین دو دوره آبیاری خشک شود. قبل از آبیاری بعدی مطمئن شوید که خاک کاملاً خشک شده است. می توانید از انگشتان خود استفاده کنید و خشکی خاک را به صورت دستی احساس کنید. همچنین می توانید برای تعیین میزان رطوبت از رطوبت سنج استفاده کنید یا به سادگی گلدان را بردارید تا میزان سنگینی آن را تعیین کنید. خودم از این روش ساده با بلند کردن گلدون و وزن آن مطمعن میشوم که خاک نیاز به آبیاری دارد.

اشتباهات رایج هنگام آبیاری کاکتوس ها:

هنگام تهیه یک کاکتوس جدید، چند اشتباه وجود دارد که باید از آنها اجتناب کنید. در ادامه چند اشتباه رایجی که مردم هنگام آبیاری کاکتوس مرتکب می شوند آورده شده است:

آبیاری کاکتوس بیش از اندازه:

هر کاکتوس با توجه به اقلیمی که در آن رشد کرده نیاز آبی، دمایی، نور متفاوتی دارد. آبیاری کاکتوس اگر بیش از حد باشد، معمولاً به دلیل کمبود دانش است. دانستن اینکه چه نوع کاکتوس دارید به شما کمک می کند تا نیازهای آبی آن را بهتر درک کنید. آبیاری بیش از حد گیاه منجر به پوسیدگی ریشه می شود در حالی که آبیاری خیلی کم باعث خشک شدن، چروکیدگی و مرگ گیاه می شود. ترفند این است که یک تعادل دقیق به دست آورید.

نادیده گرفتن نیازهای غذایی کاکتوس:

این یک تصور غلط رایج است که کاکتوس برای رشد به کود نیاز ندارد. تمامی کاکتوس ها برای رشد بهتر به کود کامل در زمان های مختلف رشد و گلدهی نیاز دارند. در فصل رشد گیاه شما می توانید از کود های پتاس بالا هر یک ماه استفاده کنید. برای کاکتوس های با سن کمتر از 1 سال توصیه میکنم از کود بیوبیست گلد یا آمینو اسید استفاده کنید.

بیو بیست گلد یکی از کود های کامل و فوق العاده موثر در رشد کاکتوس هست چون حاوی مواد مغذی مثل آمینو اسید، هیومیک اسید جلبک دریایی در ترکیبات خود نیز دارد که باعث رشد بهتر کاکتوس می شود. در تمامی مراحل رشد کاکتوس مخصوصا در بالا بردن مقاوت کاکتوس و جلوگیری از تنش های محیطی می توان در ذر مصرفی مناسب استفاده کرد.

دز مصرف کود بیوبیست گلد 1 سی سی در 1 لیتر آب.

یکی دیگر از بهترین کود های مناسب کاکتوس ها کود گرانول اسموکوت Osmocote NPK 13-13-13 هست که این کود یک مکانسیم بسیار هوشمندانه ای دارد که با رطوبت و دما مقداری از کود آزاد می شود. در هر بار آبیاری کاکتوس اگر دما در حد مطلوب بود شروع به آزادسازی کود از داخل گرانول به آهستگی خواهد شد.

استفاده از گلدان نامناسب:

کاکتوس ها به ظروف با سوراخ های زهکشی کافی نیاز دارند تا آب در کف آن گیر نکند و منجر به پوسیدگی ریشه نشود. در حالی که می توانید کاکتوس را در ظرفی بدون سوراخ زهکشی بکارید، باید مراقب میزان و دفعات آبیاری خود باشید. بهترین گلدان کاکتوس ظرفی است که به راحتی تنفس کند. برای رشد بهتر کاکتوس، گلدانی را انتخاب کنید که از قبل دارای سوراخ های زهکشی است که سوراخ های آن مسدود نمی شود.

استفاده از ترکیب خاک نامناسب:

کاکتوس ها به زهکشی نیاز دارند که آب به سرعت تخلیه شود. مردم اغلب این موضوع را نادیده می گیرند زیرا معتقدند کاکتوس مقاومترین گیاه از همه است و تقریباً در هر شرایطی می تواند رشد کند. اگر از خاک گلدان نامناسب استفاده کنید،کاکتوس شما دچار پوسیدگی ریشه خواهد شد. حتما ترکیب خاک مناسب برای کاکتوس خود تهیه کنید.

استفاده از آب نامناسب:

در حالی که برخی از منابع آب لوله کشی خوب هستند، منابع دیگر دارای مقادیر زیادی مواد معدنی و مواد شیمیایی محلول مانند فلوراید، کلر و کلرامین هستند که می توانند بر سلامت کاکتوس شما تأثیر بگذارند.

سوالات متداول نحوه آبیاری کاکتوس:

چگونه به کاکتوس در خانه آب دهیم؟

کاکتوس ها را فقط زمانی باید آبیاری کرد که خاک گلدان تقریباً کاملاً خشک شد. هنگام آبیاری، خاک را اشباع کنید و تا حد امکان از ریختن آب روی برگها اجتناب کنید. زمانی که آب از سوراخ های زهکشی ظرف گلدان خارج شد، آبیاری را متوقف کنید.

هر چند وقت یکبار به کاکتوس آب دهیم؟

طبق تجربه و همچنین مواردی که بالا گفته شد بستگی به تبخیر و تعرق گیاه و دمای محیط دارد. در طول بهار و تابستان،کاکتوس که در داخل خانه رشد می کند، باید هر 10 روز یا بیشتر آبیاری کاکتوس انجام شود.( این عدد ها آیه نیستن و متغیر هستن گاهی ممکنه کمتر 10 روز خشک شود و گاهی بیشتر 10 روز) در ماه های زمستان، کاکتوس ها با توجه به نوع واریته و بزرگ و کوچیک بودن باید هر 3 تا 6 هفته یکبار آبیاری شوند.

چگونه بفهمیم کاکتوس به آب نیاز دارد؟

کاکتوس ها در شرایط کم آبی معمولاً علائم زیر را نشان می دهند:

تغییر رنگ و چروک شدن
وزن کمتر گلدان

عدم شادابی و سفت بودن.

آیا میتوان روی کاکتوس آب اسپری کنم؟

به عنوان یک قاعده کلی، از اسپری کردن برگها و شاخ و برگ کاکتوس خودداری کنید. این اغلب منجر به تجمع آب راکد روی برگ ها می شود که می تواند عفونت های قارچی را تسریع کند.

شاید این سوال در ذهن شما شکل بگیره که اقا توی پیج های تایلندی میبینم شنلگ آب رو گرفته رو گیاه و با آبپاش داره روی کاکتوس آب میده؟ باید عرض کنم که تایلندی ها توی گلخونه این کارو انجام میدن و شرایط نگهداری بسیار ایده عالی فراهم میکنند، از تهویه خوب گرفته تا دستگاه هایی که آبی که سطح کاکتوس جمع شده رو با فشار هوا از بین میبرد.

بهترین آب برای دادن به گیاهان کاکتوس چیست؟

در صورت امکان، سعی کنید گیاهان کاکتوس خود را با آب باران یا آب مقطر آبیاری کنید. آب لوله کشی مستقیم از شیر آب اغلب دارای کلر بیش از حد است و حاوی مواد مغذی و مواد معدنی غیر مفیدی است که می تواند در پایه خاک رسوب کند. یا اگر مجبور هستین از آب لوله کشی بدهید قبل از آبیاری در مخزنی جدا 1ساعت آب رو پر کنید تا تمامی کلر ها از بین برود.

تجربه شخصی ارم کاکتوس در آبیاری کاکتوس ها: